Posiedzenie senackich Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności, Komisji Infrastruktury oraz Komisji Klimatu i Środowiska, 15.07.2025

Komisje Gospodarki Narodowej i InnowacyjnościInfrastruktury oraz  Klimatu i Środowiska  będą rekomendowały Senatowi przyjęcie z 5 poprawkami redakcyjno-legislacyjnymi oraz 9 poprawkami merytorycznymi ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw.

Nowelizacja ma na celu m.in. zmniejszenie minimalnej odległości turbin wiatrowych od zabudowań z 700 m do 500 m. Znalazły się w niej też przepisy dotyczące zamrożenia cen energii do końca roku na poziomie 500 zł netto za 1 MWh. Obecnie mrożenie obowiązuje do końca września.

Wiceminister klimatu i środowiska Miłosz Motyka podkreślił, że „efekty tej ustawy sprowadzą się de facto do tego, że (…) będziemy mogli mówić o takim prądzie, czystej energii i o bezpieczeństwie energetycznym”. „Ustawa liberalizuje zasady lokalizowania elektrowni lądowych (…). Wprowadzamy w tej ustawie obligo konsultacyjne, a decyzyjność przekazujemy do rad gmin – żadna inwestycja nie powstanie bez zgody rady gminy i naszym zdaniem to najsilniejszy bezpiecznik lokalny” – powiedział. „Wprowadzamy fundusz partycypacyjny (…), który będzie bezpośrednią korzyścią dla mieszkańców”. Zaakcentował, że ustawa realnie wpłynie na obniżenie cen energii, nowelizacja jest proinwestycyjna, upraszcza i przyspiesza procedury i pozwoli na dynamiczny rozwój nowych inwestycji. „Bardzo ważnym zapisem w tej ustawie jest ten dotyczący repoweringu, czyli modernizacji turbin wiatrowych. (…) Będzie też krótsza ścieżka środowiskowa, łatwiejsze warunki przyłączenia, niższe opłaty za przyłączenie, co doprowadzi do większej niezależności energetycznej i większego zaangażowania rodzimego przemysłu i rozwoju lokalnego” – wyjaśnił.

Wiceminister Motyka odniósł się także do tego, że na etapie prac sejmowych wprowadzono do noweli poprawki w sprawie zamrożenia cen energii do końca roku. Przypomniał, że na początku roku zadeklarował w Senacie, że rozważane będzie zamrożenie cen także na ostatni kwartał br., i po analizie ministerstwo doszło do wniosku, że zgodnie z tą deklaracją należy zamrozić ceny na poziomie 500 zł za 1 MWh także na ostatni kwartał 2025 r. Poza tym rząd zdecydował się na autopoprawkę wprowadzającą zasady dotyczące funkcjonowania biometanu, system wsparcia dla biometanowni powyżej 1 MW, a także przepisy dotyczące gazociągu bezpośredniego biometanu oraz bardziej elastyczny system aukcyjny. Wiceminister ocenił, że ustawa po latach stwarza wreszcie szanse na odblokowanie wielkiego proinwestycyjnego potencjału na tani prąd.

Legislator Mirosław Reszczyński z Biura Legislacyjnego w Kancelarii Senatu zgłosił wątpliwości konstytucyjne co do wprowadzonej w Sejmie, już po drugim czytaniu, poprawki mrożącej ceny energii i zaproponował o skreślenie tego przepisu, ponieważ nie przeszedł on procedury trzech czytań. Pozostałe siedem uwag ma charakter redakcyjny, techniczny i legislacyjny. Wiceminister Motyka nie zgodził się z wątpliwościami co do wydłużenia zamrożenia cen energii, wyraził natomiast poparcie dla poprawek redakcyno-legislacyjnych, które połączone komisje przyjęły.

Komisje zdecydowały również o wprowadzeniu do nowelizacji poprawek zgłoszonych przez senatorów: Waldemara Pawlaka (polegające na wykreśleniu przepisów zakazujących budowy turbin wiatrowych wokół lotnisk wojskowych i korytarzy do lotów na niskich wysokościach, ponieważ i tak dla każdego przypadku budowy turbin wykonywana będzie ocena oddziaływania na środowisko uwzględniająca potrzeby wojska), Stanisława Gawłowskiego (polegające na wykreśleniu przepisu zakazującego budowy elektrowni wiatrowych bliżej niż 500 m od granic obszarów Natura 2000, bo dla każdego przypadku odległość wyznaczy decyzja środowiskowa; a także na wykreśleniu przepisu zakazującego budowy turbin wiatrowych w odległości 1H od dróg krajowych). A wniosek senatora Stanisława Kleiny komisje wprowadziły poprawkę umożliwiającą odbudowę, rozbudowę, remont czy zmianę sposobu użytkowania budynków znajdujących się w odległości mniejszej niż minimalna dopuszczalna odległość wiatraków od zabudowań. Zgodnie z propozycją senatora Piotra Masłowskiego doprecyzowano przepisy dotyczące funduszu partycypacyjnego. Będą mogli z niego korzystać właściciele budynków, których obrys choćby częściowo znajduje się w odległości 1000 m powiększonej o długość łopaty wirnika od miejsca posadowienia turbiny wiatrowej.

Zgodnie z ustawą inwestor będzie wpłacał co roku na fundusz partycypacyjny 20 tys. zł, waloryzowane wskaźnikiem inflacji od każdego 1 MW mocy zainstalowanej, a zgromadzone na tym funduszu pieniądze będą wypłacane właścicielom budynków mieszkalnych, budynków o funkcji mieszanej i lokali mieszkalnych znajdujących się w nieruchomościach zlokalizowanych do 1000 m od elektrowni wiatrowej. Niewykorzystane środki będą mogły one trafić do gminy. Nowela uelastycznia rygory dotyczące lokowania elektrowni wiatrowych w pobliżu linii przesyłowych najwyższych napięć. Na etapie tworzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla konkretnej inwestycji wiatrowej inwestor będzie mógł uzgodnić z operatorem przesyłowym mniejszą odległość. W przypadku modernizacji turbin zlokalizowanych na podstawie decyzji co do warunków zabudowy lub miejscowego planu, który przewiduje mniejsze wymiary turbiny niż po modernizacji, konieczne będzie przejście pełnej ścieżki planistycznej. Gdy miejscowy plan przewiduje możliwość modernizacji, jego zmiana nie będzie potrzebna. Na tej podstawie można będzie wydawać decyzje środowiskowe oraz uzyskać pozwolenie na budowę, pod warunkiem że inwestycja spełnia warunek odległości 500 m od zabudowy mieszkaniowej oraz 1H od dróg krajowych. Nowela zakłada też, że elektrownie wiatrowe nie będą mogły być stawiane na obszarach o szczególnym znaczeniu dla wojska, chodzi m.in. o strefy kontrolowane lotnisk wojskowych i trasy lotnictwa wojskowego. W noweli uwzględniono też zmiany w ustawie o odnawialnych źródłach energii umożliwiające wytwórcy z OZE zaliczenie energii elektrycznej wyprodukowanej i sprzedanej po cenach ujemnych na potrzeby rozliczenia obowiązku sprzedaży w ramach systemu aukcyjnego. Nowelizacja uwzględnia ponadto możliwość wprowadzenia aukcyjnego systemu wsparcia dla instalacji biometanu o mocy powyżej 1 MW (przewidziano aukcje dla instalacji biometanowych o mocy poniżej 2 MW, równej lub większej niż 2 MW), jak również wprowadzenie regulacji dla łączącego producenta z odbiorcą gazociągu bezpośredniego biogazu.

Źródło: http://www.senat.gov.pl