Obchodzony 24 marca Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką jest wyrazem hołdu dla tych, którzy w trudnym czasie, mimo grożącej kary śmierci, zdecydowali się pomóc współobywatelom narodowości żydowskiej.
24 marca 1944 r. w Markowej k. Łańcuta doszło do zbrodni, która stała się symbolem niemieckich represji wobec Polaków pomagających Żydom. Tego dnia życie stracili 44-letni Józef i będąca w zaawansowanej ciąży 32-letnia Wiktoria Ulmowie, szóstka ich dzieci oraz ośmioro ukrywających się u nich członków trzech żydowskich rodzin – Didnerów, Grünfeldów i Goldmanów. W liczącej ok. 4,5 tys. mieszkańców miejscowości nie byli jedynymi, którzy ukrywali Żydów. Okupację przeżyło 21 innych osób narodowości żydowskiej w sześciu chłopskich domach.
W 1995 r. Józef i Wiktoria Ulmowie otrzymali pośmiertnie tytuł „Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata”. 15 lat później prezydent Lech Kaczyński odznaczył ich Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a ich imieniem nazwano pierwsze w Polsce Muzeum Polaków Ratujących Żydów, otwarte 17 marca 2016 r. W 2018 r. Sejm uchwalił ustawę ustanawiającą 24 marca świętem państwowym – Narodowym Dniem Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.
Pomoc udzielana Żydom przez polskich obywateli na terenie okupowanej przez Niemcy Polski miała charakter zarówno indywidualny, jak i instytucjonalny. W 1942 r. przy Delegaturze Rządu RP na Kraj powstała tajna organizacja – Rada Pomocy Żydom „Żegota”. Jej celem było ratowanie żydowskich współobywateli, w gettach i poza nimi, masowo mordowanych przez okupanta niemieckiego w latach II wojny światowej. Polacy na przestrzeni lat stali się największą grupą osób na 51 krajów świata, którym nadano tytuł „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata”.
Źródło: http://www.sejm.gov.pl